ქოძირით წყუ ხასჷლაშო ჟანგბადი

[[ფაილი:Oxygen molecule.png|მინი|ჟანგბადიშ ჟირ ატომიანი O<sub>2</sub> მოლეკულა]]
'''ჟანგბადი''' ({{lang-la|Oxygenium}}) — ქიმიური ელემენტი, [[ქიმიურ ელემენტეფიშ პერიოდული სისტემა|პერიოდულ რცხილს]] ჟანგბადიშ სიმბოლო რე — O,
ატომური ნომერი 8; ფორმულა-<math>{O_2}</math>

ჟანგბადი, მაჟირა არძაშ ეუმოსო გოფაჩლი [[ელემენტი]] რე [[დიხაუჩა]]ს, ნამუთ [[დიხაუჩაშ ქერქა]]შ მასაშ დოხოლაფირო 49% დო ედომუშამი მასაშ 28%-ის აკმადგინანს; მასუმა არძაშე გოფაჩილი ელემენტი რე [[ოქიანუ]]ს. დიხაუჩას ჟანგბადი კოველანტურო ვარდა იონურო არსხუ შხვა ელემენტეფს. ზოხო ჟანგბადი (მოლეკულური ორჟანგი O<sub>2</sub>, დიატომური მოლეკულა) მაართაშო დიდი მუდანობათ დიხაუჩას გორჩქინდჷ პელოპროტეროზოულ ერას (დოხოლ. 2,5-1,6 მილიარდი წანაშ კინოხ პერიოდის), მუჭოთ ორდოშიანი ანაერობეფიშ (არქეა დო ბაქტერია) მეტაბოლური ურთიართქიმინჯალაშ შედეგიქ. დუდიშული ჟანგბადიშ დიდი მუდანობათ გორჩქინაქ თიმბორჯიან ორგანიზმეფიშ უმენტაშობაშ ეშალაფა გჷმიჭანუ. ატმოსფერული დუდიშული ჟანგბადიშ ხვეიანობაქ გვიანიშ გეოლოგიურ ეპოქეფს ასეშა გჷმოჭანაფილი რე ფოტოსინთეზური ორგანიზმეფიშ - [[ოკიანე]]ეფს ფიტოფლანქტონიშ დო ფურცელამი [[ჩანარეფი]]თ სქირონას - ჸოფათ. რჩქვანელობურ პიჯალეფს ჟანგბადიშ [[მოლეკულა]] ჟირ [[ატომი]]ანი რე.

== თაშნეშე ქოძირით ==
* [[ჰიპოქსია]]
* [[ლამბდა სენსორი]]

== ლიტერატურა ==
* {{cite book|last=Walker|first=J.|year=1980|title=Handbook of Environmental Chemistry. Volume 1. Part A: The natural environment and the biogeochemical cycles|chapter=The oxygen cycle|publisher=Springer-Verlag|location=Berlin; Heidelberg; New York|editor=Hutzinger O.|page=258|isbn=0-387-09688-4}}

== რესურსეფი ინტერნეტის ==
* [https://www.organic-chemistry.org/chemicals/oxidations/oxygen.shtm Oxidizing Agents > Oxygen]
* [http://www.uigi.com/oxygen.html Oxygen (O<sub>2</sub>) Properties, Uses, Applications]
* [http://www.americanscientist.org/template/AssetDetail/assetid/29647/page/1 Roald Hoffmann article on "The Story of O"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170223212610/http://www.americanscientist.org/template/AssetDetail/assetid/29647/page/1 |date=2017-02-23 }}
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/O/index.html WebElements.com&nbsp;– Oxygen]
* [http://www.rsc.org/chemistryworld/podcast/element.asp Chemistry in its element podcast]

{{ქიმიურ ელემენტეფიშ პერიოდული სისტემა}}

[[კატეგორია:ჟანგბადი]]
[[კატეგორია:ვაორგანული ქიმია]]
[[კატეგორია:ქიმიური ელემენტეფი]]
[[კატეგორია:ვალითონეფი]]
[[კატეგორია:ჟირატომიანი ვამეტალეფი]]